LINUX İşletim Sistemi

Amaç: Linux işletim sistemini tanıyıp temel seviyedeki bazı özelliklerini kullanabilme

Tanım: Linux, serbestçe dağıtılabilen, çok görevli, çok kullanıcılı bir UNIX işletim sistemi türevidir. Linux, internet üzerinde ilgili ve meraklı birçok kişi tarafından ortak olarak geliştirilmekte olan ve başta IBM-PC uyumlu kişisel bilgisayarlar olmak üzere birçok platformda çalışabilen ve herhangi bir maliyeti olmayan bir işletim sistemidir.

Windows İşletim Sisteminden Farkları

• Linux işletim sistemi açık kaynak kodlu ve ücretsizdir. Windows işletim sistemi ise lisans ücreti ödenerek kullanılabilir ve kaynak kodlarına erişilemez.
• Linux işletim sisteminde güvenlik açıkları daha hızlı kapatılabildiği için sunucu (server) hizmeti veren kuruluşlar tarafından Windows’a göre daha çok tercih edilmektedir.
• Linux işletim sisteminin diğer işletim sistemlerinde olan teknik destek, dağıtım ve dokümantasyon gibi konularda eksikleri vardır.
• Linux işletim sisteminde işletim sisteminin temelini oluşturan çekirdek, kullanıcı tarafından da derlenebildiği için, bu derleme sırasında sadece kullanım amacına yönelik alt programlar seçilebilir ve donanıma uygun hale getirilebilir.
• Böylece daha performanslı bir işletim sistemi elde edilir. Windows’ta ise böyle bir imkan yoktur.
• Linux işletim sisteminin çalışma biçimi nedeniyle herhangi bir virüs bulaşması durumunda virüsün bilgisayarın tamamına yayılması olanaksızdır.
• Linux işletim sisteminde zaman zaman donanım desteği problemleri yaşanmaktadır. Windows’ta bu oran biraz daha düşüktür.

Linux Masaüstü

Linux işletim sisteminde kullanılabilecek birçok masaüstü ortamı vardır. Bunlardan bazılarını KDE, GNOME, XFce, XPde olarak sayabiliriz. Kullanıcı isterse bu masaüstü ortamlarından birini kurarak istediği masaüstüyle çalışabilir.

Açılış Dosyaları

Linux işletim sisteminin açılış dosyaları /boot dizini altında yer almaktadır. Linux işletim sistemindeki dizin yapısı aşağıdaki gibidir:

• /boot: Çekirdek ve açılış dosyaları dizinidir. Sistem açılışını sağlayan grub veya lilo programının dosyaları burada bulunur.
• /etc: Genel sistem ayar dosyalarını (kullanıcılar, gruplar, ağ ayarları) tutan dizindir. Bu dizine denetim masası da diyebiliriz.
• /home: Kullanıcıların kişisel dosyalarının ve ayarlarının bulunduğu dosyalar bu dizin altında bulunur. Bir diğer adı da kullanıcı ev dizinidir.
• /dev: Aygıt dosyaları dizinidir. Linux'ta tüm aygıtlar birer dosya olarak tutulmaktadır. Örneğin /dev/modem dosyası adından da anlaşılacağı üzere modemi ifade etmektedir.
• /tmp: Sistemin ve kullanıcıların geçici dosyalarının tutulduğu dizindir.
• /var: Sistemde bulunan kuyruk dosyalar (yazıcı ve sistem kayıt dosyaları gibi) ve boyutları dinamik olarak değişen dosyaların tutulduğu dizindir.
• /mnt: Sisteme bağlanmış olan (mount) aygıtların dizinidir. Disket sürücü, CDROM, USB Disk gibi aygıtlara bu dizin altından ulaşılabilir.
• /lib, /usr/lib: Kitaplık (library) dosyaları dizinidir. Paylaşılan nesneler (Shared objects) bu dizinde tutulur. Salt koddan derlenerek sisteme yüklenecek yeni programlar burada mevcut dosyalar kullanılarak derlenir.
• /usr/include: Programlama aracı olan C için başlık (header) dosyalarının tutulduğu dizindir.
• /usr/local: İşletim sistemi kurulduktan sonra eklenen yerel (local) uygulamalar ve bileşenlerin dizinidir.
• /proc: Çekirdek ayar dizinidir.
• /bin, /usr/bin: Uygulamalarının çalıştırılabilir betiklerinin bulunduğu dizindir.
• /sbin, /usr/sbin: Sistem yöneticisi tarafından kullanılan sistem programları dizinidir. Sistemin bakımı ve genel ayarlamalar bu dizindeki programlar ile yapılır.